W Nowym Jorku zmarł Eli Zborowski, najbardziej znany żarecki Żyd

Został pochowany na cmentarzu Montefiore w Nowym Jorku, obok swej pierwszej żony, Diany.

Zborowski to doskonale znana w świecie postać. Był prezesem Międzynarodowego Towarzystwa Yad Vashem i wiceprezesem Światowej Organizacji Żydów Polskich. To on zorganizował międzynarodowe struktury Yad Vashem i zapewnił organizacji zaplecze finansowe.

Wiosną bieżącego roku Zborowski odwiedził Żarki. Przyjechał razem ze swoją drugą żoną, Żydówką pochodzącą z Częstochowy. Zostali zaproszeni na uroczyste otwarcie wyremontowanego domu kultury, który był przed wojną synagogą. Jak się okazuje, była to ostatnia wizyta Zborowskiego w rodzinnych Żarkach. zabawił w Żarkach zaledwie kilka godzin, ale znalazł czas, by spotkać się z dziennikarzami i porozmawiać o różnych sprawach.

- Do domu kultury trzeba dodać pieniądze, żeby nie był to tylko budynek - powiedział m.in. Zborowski. - Trzeba sprowadzać interesujących ludzi, by zaciekawić młodzież. Młodych trzeba kształcić w kierunku prawdy, na wielu płaszczyznach, nie tylko dotyczącej tej o Żydach.
Dodał, że wolałby oczywiście, żeby była to nadal synagoga, ale obecnie nie wiadomo, komu miałaby w Żarkach służyć. Lepiej więc, żeby był to piękny dom kultury.

– Z wielkim żalem przyjęliśmy informację o śmierci Eli Zborowskiego. Był wielkim orędownikiem naszego miasteczka w świecie. Był wielkim orędownikiem współpracy narodów polskiego i żydowskiego – mówi burmistrz miasta Żarki Klemens Podlejski. – Eli Zborowski przy każdym spotkaniu podkreślał, iż jego najszczęśliwsze lata, to okres dzieciństwa, który spędził w Żarkach, w miejscu urodzenia. Równocześnie dodawał, iż jest Żydem i Polakiem, czy się to komuś podoba, czy nie.

Zborowski wyemigrował z Polski do Stanów Zjednoczonych w 1952 roku. Powiodło mu się tam w biznesie. W 1963 r. zorganizował tam pierwsze obchody Dnia Pamięci o Holokauście. W 1981 założył i został przewodniczącym American and International Societies for Yad Vashem czyli Amerykańskie i Międzynarodowe Towarzystwo Yad Vashem wspierające działalność izraelskiego Instytutu Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Yad Vashem. W 1974 r. Zborowscy ufundowali pierwszą w USA katedrę badań nad Holokaustem na Yeshiva University w Nowym Jorku.
Eli Zborowski został powołany przez prezydenta Jimmy’ego Cartera do Amerykańskiej Rady Pamięci Holokaustu. Był jedną z sześciu osób, które przywitały papieża Jana Pawła II 23 marca 2000 roku w Instytucie Yad Vashem. Kiedy ojciec święty zapytał go, skąd pochodzi, ten odparł, że z Żarek.

- W ostatnich latach wielokrotnie gościł w gminie Żarki. Widział, jak zmienia się miasto, spotykał się z mieszkańcami, swoim rodakami, kolegami ze szkolnych czasów. Były to bardzo ważne i wzruszające momenty – wspomina burmistrz Żarek Klemens Podlejski. Zborowskiemu nadano tytuł Honorowego Obywatela Miasta Żarki.