Ostatkowe "misie" znów opanowały Niegowę. Tradycja będzie na liście dziedzictwa kulturowego UNESCO?

Ostatkowe "misie" znów opanowały Niegowę. Tradycja będzie na liście dziedzictwa kulturowego UNESCO?

Niegowa jest pod tym względem wyjątkową gminą. Ostatkowe zwyczaje pozostały tam nienaruszone od wieków. Mają one swoją unikatową wartość i historyczne znaczenie, choć z biegiem czasu przebrania uczestników uległy drobnym zmianom.

W tym roku, jako pierwsi uaktywnili się mieszkańcy Trzebniowa i Postaszowic, którzy już w zeszłą sobotę przetarli szlaki innym “misiom”, rozpoczynając w ten sposób tradycyjne wędrówki po miejscowościach. Na przykładzie grupy z Postaszowic widać ogromne mieszanie się kultur. Ramie w ramię obok siebie szły osoby przebrane za misie, czy turonia i nawet śmierć. Nazajutrz barwne gromady można było natomiast zobaczyć w Łutowcu, Moczydle i Niegowie.

- Odwiedzają oni wszystkich gospodarzy, składając im życzenia wszelkiej pomyślności oraz obficie posypują sieczką na szczęście i dobre plony. Zapraszają także do wspólnej zabawy przy orkiestrze. Gońcy smarują wszystkie ładne dziewczyny. Mikstura sporządzona z czystej, ekologicznej sadzy, ma zapewnić urodę i powodzenie przez najbliższy rok - wspomina historyczne zwyczaje i zabobony dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Niegowie, Andrzej Szczepańczyk.

Nazajutrz ulice Niegowy opanowali natomiast “cyganie”, wśród których znaleźli się zarówno żonaci, jak i mężatki. W przypadku tej grupy występuje większa dowolność w obsadzie uczestników. Rozśpiewany korowód odwiedza co bogatszych gospodarzy, składając im życzenia oraz dziękując za poczęstunek w postaci gorącego pocałunku składanego na policzkach.

- Późnym wieczorem cyganki wchodzą na salę, tańcząc z mieszkańcami, jak i z licznymi goścmi, którzy odwiedzają Niegowę. W podziękowaniu za wspólne harce całują również wyciaganych z tłumu widzów. Ilość odbitych ust na policzkach świadczy o sympatii i powodzeniu. Potem grupa rozpala naśrodku sali małe ognisko - wspomina Szczepańczyk.

Władze Ośrodka Kultury chcą, aby lokalny zwyczaj został doceniony i znalazł się na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Barwnym korowodom w tym roku towarzyszyła etnograf Dobrawa Skonieczna-Gawlik, która od “kuchni” przyglądała się, jak wyglądają przygotowania do tradycji, która czyni Niegowę ewenementem na skalę nie tylko wojewódzką. Etnograf przypomina, że próbę czasu przetrwała tylko gmina Niegowa, bo niegdyś “misie” paradowały także po innych miejscowościach.

- To wszystko sprawia, że jest ona wyjątkowa. Niegdyś chodziły także po innych zakątkach naszego kraju, ale niestety tradycja obumarła. Chcemy nadać bieg urzędowy tym sprawom, doceniając w ten sposób ogromne zaangażowanie mieszkańców w kultywowanie lokalnych tradycji - mówi etnolog.

Aby tak się stało potrzebne jest jednak jeszcze większe pospolite ruszenie i zaangażowanie mieszkańców.

- Oni sami muszą zdać sobie sprawę z prawdziwego bogactwa kulturowego, jakie mają. Niektórzy nie chcieli nawet wychodzić do misiów, a robili im zdjęcia z okien. Jako etnograf mogę pomóc w zgromadzeniu materiałów źródłowych i opracowaniu specjalnego wniosku, który trafi do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego - tłumaczy Skonieczna-Gawlik.

Piłeczka leży zatem po stronie władz gminy i ośrodka kultury.

- Będziemy zbierać podpisy od mieszkańców, bo chcemy pielęgnować tą piękną tradycję - zapewnia Andrzej Szczepańczyk. W podobnym tonie wypowiada się także wójt gminy, Dorota-Hajto-Mazur.