Cmentarz w Żarkach. Historyczne groby [ZDJĘCIA]

Cmentarz w Żarkach. Historyczne groby [ZDJĘCIA]
– Kilka lat temu zaopiekowałem się trzema starymi grobami z ażurowymi, żeliwnymi ogrodzeniami. Między innymi był to grób rodzinny zawiadowcy z Myszkowa, w którym leżał on, jego żona i córeczka. Grób miał piękne ogrodzenie, postument krzyża z płyt żeliwnych ze zdobieniami. Były tam dwie skrzyżowane pochodnie i z białego metalu tablica z napisem „zawiadowca stacji Myszków”. Kilka miesięcy po oczyszczeniu przeze mnie tych pięknych elementów grobu, padły one pastwą hien cmentarnych – przypomina tę smutna i bulwersująca historię żarczanin, Wojciech Mszyca.

Wojciech Mszyca zgłosił kradzież policji, która szybko odnalazła sprawcę. Okazał się nim żarecki bezrobotny, który potłukł żeliwne elementy i sprzedał mieszkańcowi Żarek, który zajmował się nielegalnym skupem złomu. Obaj zostali skazani przez sąd, ale unikatowe żeliwne elementy nagrobków zniknęły na zawsze. Podobne można jeszcze znaleźć na żareckim cmentarzu, ale w szczątkowej formie.

Od 2009 r., kiedy Wojciech Mszyca uzyskał stypendium Marszałka Województwa Śląskiego na opiekę nad zabytkami, udało mu się w różnym stopniu odnowić czy zabezpieczyć prawie 20 grobów. Wybierał najciekawsze i najstarsze. Przy okazji odkrył najstarszy z zachowanych na żareckim cmentarzu parafialnym grobów. Kiedyś znajdował się on w eksponowanym miejscu, na pagórku. Później niektórzy uczynili sobie z tego grobu miejsce na śmietnik. Wojciech Mszyca oczyścił miejsce ze śmieci i podbudował płytę nagrobkową betonową opaską. Odnalezienie najstarszego grobu było ważnym dla historii cmentarza i Żarek wydarzeniem.

Za jedną z istotniejszych rzeczy, jaką zrobił na cmentarzu, uznaje też remont grobu bibliotekarki. Przy tym, najbardziej okazałym grobie było najwięcej pracy. Kiedyś przez trzy dni wyrywał też drzewka-samosiejki i krzaki, które zakorzeniły się pod płytą grobu z obeliskiem z czarnego granitu. Płyta została zniszczona przez korzenie.

– To była syzyfowa praca – wspomina.

Wojciech Mszyca zaopiekował się też jedynym prawosławnym nagrobkiem z napisami cyrylicą z okresu zaboru rosyjskiego. Oczyścił nagrobek i zabezpieczył go specjalnymi preparatami, które pozwalają kamieniowi oddychać a chronią go przed wodą.

W tym okresie zaopiekował się też trzema grobami niemieckich dzieci z połowy XIX wieku, z okresu kiedy niemiecka kadra techniczna obsługiwała w Żarkach zakłady przemysłowe Piotra Steinkellera. Na płytach są napisy w języku niemieckim. W jednym z grobów leży Bolesław Szmidt, obywatel ziemski, rejent w Żarkach. Zmarł w wieku 51 lat 26 kwietnia 1887 roku.

Wojciech Mszyca wszedł w porozumienie z księdzem proboszczem Janem Wajsem, który zapewnił, że groby mające znamiona zabytkowych nie będą likwidowane.